tip

U- schalen – Wat is een U-schaal?

bij Sebastiaan Theunissen op Mar 15, 2024

U- schalen – Wat is een U-schaal?

U-schalen zijn U-vormige bekistingsblokken van cellenbeton, ze staan ook wel bekend als u-stenen of u-elementen. De u-schalen vormen een isolerende bekisting voor de betonlatei. Door het toepassen van cellenbeton u-stenen worden koudebruggen voorkomen. Cellenbeton is namelijk een uitstekend isolerend bouwmateriaal. Ze worden gebruikt bij het maken van gewapende betonnen ringbalken of als lateien boven raam- en deuropeningen. Het voordeel van het werken met u-schalen is dat je ze zelf in het werk kunt plaatsen. Je hoeft dus geen zware lateien op hun plaats te hijsen met een kraan.

Daarnaast kunnen de u elementen ook gebruikt worden voor het bekleden van kolommen of kokers voor buizen. U-schalen zijn verkrijgbaar in losse elementen van elk 600mm (60cm) lang. Hierdoor zijn ze gemakkelijk zelf te plaatsen. Omdat wij de u-schalen zelf maken in onze cellenbetonzagerij, is het mogelijk om de u-elementen voor vrijwel elke wanddikte en hoogte te bestellen.

Bestel hier de standaard U-schalen

Voordelen van u schalen:

  • Gemakkelijk zelf te plaatsen
  • Isolerende bekisting van de betonnen latei
  • Lichtgewicht en handzame elementen van 600mm lang
  • Alle wanddiktes mogelijk dankzij maatwerk
  • Voorkomen koudebruggen

U-elementen zijn geschikt voor:

  • Gewapende betonnen ringbalken
  • Lateien
  • Bekleding voor kolommen
  • Kokers voor buizen

Opbouw van een gewapende betonnen ringbalk of latei

Om de u schaal uiteindelijk te kunnen belasten is het nodig om ze op te bouwen met (constructie) beton en staal. In de kern van de U-schaal kan gekozen worden voor een wapeningskorf of een staalprofiel bijvoorbeeld een HEA, HEB of IPE.  Het type wapening kan het beste door een constructeur beoordeeld worden. Bij lateien kan er gekozen worden om de U-schaal te voorzien van een laag isolatie, voor betere thermische waardes. Deze wordt in de u-schaal aan de buitenzijde/ buitengevel gemonteerd. (zie tekening) Zodra de wapening en isolatie is geplaatst kan er beton gestort worden.

Hoe maak ik zelf een latei?

Door het maken van een tijdelijke ondersteuning, dit kan met houten balkjes en latten, daarop worden het cellenbeton u-schalen geplaatst. Daarna kan de u-schaal voorzien worden van een wapeningskorf of stalen balk, dit is ter versteviging van de constructie. Deze kunt u zelf aanschaffen. Daarna kan, indien gewenst, isolatie geplaatst worden. Aansluitend kan de u-schaal gevuld worden met constructiebeton. Het is belangrijk dat hiervoor de juiste beton gebruikt wordt, om een stevige constructie te krijgen.

  1. Lengte bepalen van de latei

De lengte wordt bepaald door de de dagmaat en de oplegging. De dagmaat is de opening van muur tot muur. De oplegging is de lengte van de latei die op de muur ligt. Deze is 250mm per zijde, dus bij de dagmaat moet er 500mm opgeteld worden.

  1. Wapening

In de cellenbeton U-schaal moet ijzer komen om de latei sterkte te geven, dit wordt ook wel wapening genoemd. Een wapeningskorf bestaat uit staven betonijzer, de onder- en boven wapening wordt op zijn plek gehouden door middel van beugels, die ook gemaakt zijn van betonijzer. Het is belangrijk dat de wapening/betonijzer voldoende dekking heeft, dat wil zeggen dat er minimaal 15 tot 20mm beton langs het ijzer moet zitten. Is er onvoldoende dekking dat kan er bij binnen dringen van vocht betonrot ontstaan, wat kan leiden tot scheurvorming.

  1. De cellenbeton U-schalen hebben van zichzelf al een goede thermische isolatie, de u elementen van cellenbeton kunnen koudebruggen voorkomen. Bij U-schalen van 365, 400 en 500mm kan er isolatie worden toepast in de U-schaal. De extra toevoeging van isolatie zal zorgen voor een betere thermische isolatie. De isolatie wordt in de U-schaal aan de buitenzijde geplaatst, verlijm de isolatie zodat deze tijdens het betonstorten niet verschuift.
  1. Ondersteuning

Op de plek waar de latei moet komen, zal er een tijdelijke ondersteuning gemaakt moeten worden, dit is nodig om alles op te kunnen bouwen. De ondersteuning kan gemaakt worden van houten balkjes. Deze worden ook wel kepers genoemd.

  • Begin met het plaatsen van 2 horizontalen balken, hierop komt plaatmateriaal of multiplex. Maak de multiplex aan elke zijde 5cm breder dan de u-schaal. Zorg ervoor dat de bovenkant van de multiplex gelijk is met de oplegvlakken van de muur.
  • Plaats vervolgens de verticale balken onder de horizontale balken, let er op dat de balken maximaal 50m uit elkaar geplaatst worden. Voor extra stabiliteit kunnen er schoren worden aangebracht, dit zijn schuin geplaatste balken of latten.
  • Nu kunnen de U-schalen op de multiplex gelegd worden, de U-schalen onderling verlijmen met cellenbetonlijm. Schroef vervolgens aan beide zijde een lat op het multiplex en tegen de U-schaal, zo blijft alles in een rechte lijn en zal tijdens het storten de u-schaal niet verschuiven.
  1. Plaatsen wapening en isolatie.
  2. Betonstorten
  3. Afdekken

Kunnen u-schalen ook gecombineerd worden met andere bouwmaterialen?

Cellenbeton u schalen kunnen gecombineerd worden met andere bouwmaterialen zoals Poriso, baksteen, kalkzandsteen en betonwanden. Het is belangrijk dat een latei boven een deur-of raamopening goed geïsoleerd is om isolatie lekkages, ook wel bekend als koudebruggen, te voorkomen. Na het plaatsen van de u-schalen kan de wand afgewerkt worden. Cellenbeton is uitermate geschikt voor het afwerken van bijvoorbeeld een stucmortel.

Een constructeur kan u adviseren in welk type wapening er nodig is voor uw constructie.

Wat kan ik maken met een U-schaal? Waarvoor gebruik je een u-schaal?

u-schalen kun je onder andere gebruiken voor:

  • Lateien
  • Ringbalken, dit is een verstevigingbalk die boven op een muur komt te liggen. Hiermee verbind en verstevig je de gehele constructie.
  • Kolommen
  • Bekleding van kolommen

Voordelen om zelf je latei te maken

  • Geen kraan nodig om zware betonbalken te verplaatsen
  • U bespaard geld
  • U kunt zelf bepalen of er isolatie in komt
  • U kunt zelf de lengte van de latei bepalen, u hoeft zich dus niet te laten leiden door de standaardafmetingen van lateien

Wat is een latei?

Een latei is een soort balk waarmee een raam- of deuropening mee wordt overspannen. Hierin kun je onderscheidt maken in een dragende en een niet dragende latei. De niet- dragende lateien dienen enkel als opvulling boven een raam- of deuropening. Hierop mag geen constructie op komen te liggen.

De dragende lateien dienen als opvulling en om de bovenliggende constructie boven de deur- of raamopening op te vangen. Dragende lateien zijn uitgevoerd met een grotere wapeningskorf dan een niet dragende latei.

U-schaal met isolatie

Naast onze standaard u-schalen, hebben wij ook u-schalen met een laag isolatie. Dit zijn platen EPS isolatie die wij al voor u gemonteerd hebben. Het voordeel hiervan is, dat er geen extra lijm aangeschaft hoeft te worden om de isolatie aan de cellenbeton te bevestigen.

U-schaal met isolatie bestellen:

U-schaal inclusief constructiebeton

De u-schalen moeten gevuld worden met beton. Niet alle betonsoorten zijn hiervoor geschikt. Om lateien te maken is een constructiebeton nodig. Deze is speciaal ontwikkeld voor dit soort toepassingen. Vraag uw constructeur naar de betonkwaliteit.

U-schaal wordt geleverd zonder wapeningsijzer

Onze u-schalen worden zonder wapeningsijzer geleverd. Omdat elk bouwproject anders is, is het belangrijk voor de constructie dat er goed gekeken wordt naar de wapening. Een plaatselijke constructeur kan u advies geven over welke wapening er nodig is voor uw bouwproject.